بسم الله الرحمن الرحیم

تاریخچه قمه زدن

کتابى است به نام «رساله مواکب حسینیه» نوشته عبدالرزاق حائرى اصفهانى که در سال 1375 هجرى قمرى نوشته شده است و 42 سال پیش چاپ شده است. در صفحه 90 مى گوید: «عزادارى پنج دوره به خود دیده است:

دوره اول مربوط به زمان امامان معصوم است. در این دوره عزادارى به صورت محدود و در حال تقیه انجام مى شد و چنین نبود که حکومت هاى اموى جلسات عزادارى را تحمل بکنند.

دوره دوم، دوره خلفاى عباسى است. در این دوره عزادارى بدون تقیه انجام مى شد. در این دوره ها عزادارى به صورت گریه، مرثیه خوانى و تشکیل جلسات عزادارى صورت مى گرفت.

دوره سوم، در قرن چهارم و در زمان، حکومت آل بویه بود که انواع گوناگون عزادارى انجام مى شد و در این دوره سینه زنى و دسته هاى عزادارى در خیابانها و کوچه و بازار، به وجود آمد و سابقا دسته هاى سینه زنى و حرکت در خیابانها نبود. در این دوره، در مراسم عزادارى بازار تعطیل مى شد.

دوره چهارم، دوره صفویان است. در این دوره علاوه بر مراسم سابق، شبیه خوانى هم جزو برنامه هاى عزادارى شد.

دوره پنجم مربوط به قرن سیزدهم هجرى قمرى است و در این دوره علاوه همه آن مراسم قبلى زنجیرزنى و قمه زنى هم جزو مراسم عزادارى شد.

پس قمه زنى در قرن سیزدهم هجرى قمرى رسم شده است و در همین کتاب آمده است که قمه زنى حدود یکصد سال پیش رسم شده است ص 2 و این کتاب در سال 1375 هجرى قمرى نوشته شده است و یکصد سال پیش مى شود 1275 قمرى. بنابراین قمه زنى در سال 1275 هجرى قمرى پیدا شده است. اکنون 1429 هجرى قمرى است و اگر 1275 از 1427 کم کنیم مى ماند 154 سال. پس 154 سال پیش و در زمان شیخ انصارى این رسم پیدا شده است. در صفحه 34 هم به این مطلب اشاره کرده است و درباره فلسفه قمه زنى مى گوید:

«اگر عده اى کفن پوش صف بکشند و با شعارهاى حسینى حرکت بکنند و با خنجر کمى زخم سطحى در جلو سر ایجاد کنند تا چند قطره خون روى این کفن سفید بریزد، این صحنه تأثیر روانى خوبى بر عزاداران مى گذارد و این تأثیر آنچنان عمیق خواهد بود که تا آخر عمر هم فراموش نمى شود»

در این کتاب به این صورت تفسیر و توجیه کرده است.
علت مخالفت فقها با قمه زنى وهن و آسیبى است که ممکن است از این ناحیه متوجه اصل دیانت اسلام بشود. اکنون که تبلیغات جهان در دست کشورهاى استعمار گر ضد اسلام است و از این سوژه براى ضربه زدن و تصویرسازى ارتجاعى از مسلمانان استفاده مى‏کنند و از سویى دلیلى براى جواز این مسئله در سیره مردم زمان ائمه که جواز آن مورد تصدیق ائمه علیهم السلام قرار گرفته باشد نیست لذا مراجع عظام براى حفظ اصل دین فتوا به حرمت داده اند و بنابراین طبق آنچه که در بالا گفته شد علامه مجلسى قبل از پیدایش قمه زنى به عنوان عزادارى مى زیسته است اما فتواى امام خمینى نیز حرام بودن آن را مى‏رساند:

با توجه به اینکه قمه‏ زدن در زمان حاضر، به علت عدم قابلیت پذیرش و نداشتن هیچ گونه توجیه قابل فهم، باعث وهن و بدنام شدن مذهب مى‏ شود، باید از آن خوددارى گردد امام، استفتاءات، ج 3، سؤالات متفرقه، س 37

به هر صورت شایسته است در مراسم عزادارى امام حسین علیه السلام از شیوه هاى استفاده گردد که متناسب با فرهنگ عاشورا و روحیه حماسه و پایمردى باشد و طبیعى است که در چنین شرائطى، قمه زدن، برهنه شدن و تبیین مطالب سست و غیر هستند نه تنها با روح عاشورا سازگارى ندارد که موجب وهن اسلام و بدبینى مسلمانان خواهد شد.